Anadolu Liseleri'ne neler oluyor?

Tabela değişikliği, eğitimde kaliteyi düşürür mü?

Hande KÖSEOĞLU
hkoseoglu@haberturk.com

Anadolu liseleriyle ilgili ilk tartışma 4 yıl önce hazırlık sınıflarının kaldırılmasıyla başladı. Ardından geçtiğimiz ay, Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) bütün genel liselerin Anadolu liselerine dönüştürülmesi kararı kapsamında bin 713 genel liseden yaklaşık 350'si Anadolu lisesine dönüştürüldü.

Anadolu liselerine dönüşümün, 2012-2013 eğitim-öğretim yılı sonuna kadar tamamlanması planlanıyor. Genel liselerin Anadolu liselerine dönüştürülmesiyle amaçlanan, eğitimde kalitenin artması, genel liselerin kalitesinin Anadolu liseleri seviyesine ulaşması, proje tamamlandığında tüm genel liselerin Anadolu lisesi standartlarında eğitim vermesi. Son gelişme ise, Anadolu Liselerindeki yabancı dil eğitimi ile ilgili. MEB tarafından açıklanan 2010-2011 eğitim yılı müfredatında 9. sınıflarda haftada 10 saat olan İngilizce dersinin 6 saate indirildi.

Tüm bu gelişmeler "Eskinin cazibe merkezi Anadolu Liseleri eski işlevini yitiriyor mu?" sorusunu akıllara getiriyor, tartışma büyüyor. "Amaç kalitenin eşit dağıtılması" diyenlerle, "Hata yapılıyor" diyenler karşı karşıya.

"Anadolu Liseleri seçkin okul düzeyinden indirilmek isteniyor"

Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Baykal

Ben bu müfredat değişikliklerine, tabela değişikliklerine olumlu bakmıyorum. Bugüne kadar Anadolu Liseleri'ne yetenekli çalışkan öğrencileri alıyorlardı ve buradaki öğrenciler İngilizceyi iyi öğreniyorlardı ve ÖSS'de çok yüksek başarı gösterebiliyorlardı. Ben bu değişimlerin sebebinin başarıyı artırmak, eşit ölçüde dağıtmak olduğunu hiç zannetmiyorum. Daha az İngilizce hocası istihdam etmek, daha az öğretmen istihdam etmek için uygulanan bir yöntem diye düşünüyorum.

Bizim seçkin, seçilmiş bir öğrenci kitlesine ihtiyacımız var. Adalet, her zaman eşitlik değildir. Bazı seçilmiş, o seçkinliği hak eden, hak ederek seçilmiş öğrencilerin, insan gücünün değerini bilmek gerekir. O seçilmiş, Anadolu Liseleri'ni kazanan gençlik Türkiye'nin geleceğidir.

"Diğer derslere hazırlanacaklar, yabancı dili azaltalım" gerekçesi ise hiç doğru değil. Bu değişim öteden beri belliydi, Anadolu Liseleri tam 4 yıl önce yozlaşmaya başlamıştı. Hazırlık sınıflarının kaldırılmasıyla başlayan bir süreçti bu. İstenen sanıyorum Anadolu Liseleri'ni seçkin okul düzeyinden indirmek, yerine başka okulları ikame etmek.

"Genel liselerin kalitesini artıralım derken, Anadolu Liselerinin kalitesi düştü"

Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk

Anadolu Liseleri bu kararla şu anki fonksiyonun dışına çıkarılmış olunuyor. Anadolu Liselerimizin özelliği neydi? Kaliteli eğitim verilmesiydi, öğretmenlerinin belli bir sınavla seçilerek istihdam edilmesiydi. Şimdi Anadolu Liseleri esasen genel liselere dönüştürülüyor. Genel Liseler, Anadolu Liselerine dönüştürülmüyor; Anadolu Liseleri, genel liselere dönüştürülüyor. Bunun hangi maksatla yapıldığını anlamak mümkün değil, tartışılarak alınan bir karar olduğunu zannetmiyorum. Milli Eğitim Bakanlığı'nın ben yaptım oldu anlayışıyla, fikrini ortaya koyduğu, acele verilmiş bir karar.

Anadolu Liseleri bildiğiniz üzere gözde okullardı, bugün bu hüviyeti zaman içinde kaybetmeye başladı. Bu burada kalmayacak tabii devam edecek. Belki bugün bile bu proje durdurulsa mevcut Anadolu Liseleri'ni eski haline getirmek mümkün olabilir.

Yabancı dilde eğitimin doğru bir yaklaşım olmadığını düşünüyoruz. Yabancı dilde eğitim yanlış, zaten bu kaldırıldı biliyorsunuz. Ama çocuklarımızın mutlaka iki dil öğrenmesi lazım. Maalesef bu zeminden yavaş yavaş kaymaya başladı Anadolu Liseleri.Hazırlık sınıfları kaldırıldı. Bu bana göre doğru bir yaklaşım değil. Hazırlık sınıfları İngilizce öğrenmek için önemli sınıflardır. Şimdi İngilizce ders saati 9. sınıfta azaltılıp, lise eğitiminin bütününe yayıyorlar. Yani çok fazla azaltmıyorlar, çok mahsurun olacağını düşünmüyorum ben ama hazırlık sınıfları tekrardan düşünülebilir mi? Bence düşünülmeli. Bizim eğitim öğretimimiz çocuğa iyi bir İngilizce öğretemez. Hazırlık sınıflarıyla buradaki eksikliği bir nebze olsun gidermek mümkündür. Ama biz hazırlık sınıflarını da kapatınca bundan da sınıflarımızı mahrum bıraktık. Yabancı dilde eğitim yapmamalıyız ama bir yabancı dili hatta daha fazlasını çocuklarımıza öğretebilmenin yollarını bulmak zorundayız. Madem ki biz dünya ile entegre olmaktan bahsediyoruz. Dünya ile entegre olma iddiası olmak gibi bir ülkenin dil eğitimine bu kadar olumsuz yaklaşması, olumsuz bakması kabul edilebilir bir durum değil.

"Amaç kalite artırmak, düzenleme pedagojik olarak yararlı"

TBMM Milli Eğitim Komisyonu Başkanı Mehmet Sağlam

Eleştirilere de saygımız var ama bakanlığın talim terbiye ile birlikte oturup hazırladıkları bir şey bu, kalite artırımına yönelik bir hareket. Dolayısıyla müspet bir şey, yararlı olacağı kanaatindeyim. Kaldı ki bile bile hiç kimse yararsız olmayacak bir şey yapmaz. Bu uzun süre yapılan incelemelerden, değerlendirmelerden sonra oluşturuldu. Ama beğenmeyenler çıkabilir kendi çocukları v.s için eleştirenler olabilir. Ama normalde pedagojik olarak olay doğrudur.

"Yeni müfredat doğru, zaten 12 saat de olsa yabancı dil okulda öğrenilmiyor"

Türk Dil Kurumu Başkanı Şükrü Haluk AKALIN

Ders yükünü hafifletmek, istek ve yetenekleri doğrultusunda öğrencilerin etkinlikte bulunmalarına, ders seçmelerine olanak sağlamak amacıyla Bakanlığın ders saatlerinde yeni bir düzenleme yapması, yerinde bir karar.

Öğrenciler böylece ilgi alanlarına yönelik çalışmaları okulda, öğretmenleriyle bir arada gerçekleştirmeye daha fazla zaman bulacaklar, okula bağlanacaklardır. Önemli olan, bu zamanın nasıl değerlendirileceğidir. Bu etkinlikler içerisinde Türkçeyi kullanmaya yönelik; yazma, okuma, kendini ifade etme gibi çalışmalar gençlerimizin ders dışında da uygulamalı olarak dilimizi bütün zenginliğiyle öğrenmelerine yardımcı olacaktır. Şiir, tiyatro gibi söze dayalı çeşitli sanat etkinlikleri de dil becerisinin ve yeteneğinin gelişmesinde payı vardır. Elbette bu boş zaman, ders saatlerinde azaltmaya gidilerek sağlanacaktır. Yabancı dil dersinde esas sorun ders saati azlığıyla değil öğretim yöntemiyle ilgili... 10 saat de olsa 12 saat de olsa değişmeyen bir gerçek var, okulda ne yazık ki yabancı dil dersini gereğince öğretemiyoruz. Aynı durum Türkçe dersleri için de söz konusu. Türkçeyi de gereğince öğretemiyoruz. Konuyu bir de bu yönüyle ele almak gerekiyor. Yabancı dili okulda öğrenemeyen çocuk yabancı dil kurslarına giderek bu durumu telafi edebiliyor. Ama hiç bir aile çocuğunu Türkçeyi güzel kullansın, doğru yazsın diye dershaneye göndermiyor. Bence bu ders sayısı yeterli. Önemli olan bu ders saatlerini verimli bir biçimde kullanacak yöntemleri geliştirmektir.